Tên thường gọi: Bệnh lùn xoắn lá
Tên khoa học: Rice ragged stunt virus
Các loại cây trồng thường bị bệnh: Lúa, cỏ lồng vực, cỏ đuôi phụng…
Nhận biết: Bệnh lùn xoắn lá (Rice ragged stunt virus) có biểu hiện: bụi lúa bị lùn, vẫn giữ màu xanh dù đã đến thời kỳ thu hoạch. Chóp lá xoắn lại và rách dọc theo bìa, cây đâm chồi ở đốt phía trên. Gân lá sưng to, bông lúa trổ không thoát khỏi bẹ, hạt lúa bị lửng và lép, năng suất giảm 80%.
Bệnh lùn xoắn lá trên lúa
Triệu chứng gây hại của bệnh lùn xoắn lá
- Cây lúa bị bệnh lùn xoắn lá sinh trưởng cằn cọc, cây thấp lùn, thân lúa lùn cứng hơn bình thường, chiều cao cây, chiều dài lá, rễ, cổ áo đều bị giảm sút, co ngắn lại khoảng 40 - 60% so cây khoẻ. Số dảnh/khóm tuy có nhiều song hầu hết không có bông hoặc trỗ bông muộn, trỗ bông không thoát. Lúa trỗ muộn, bông lúa ngắn, ít hạt, lép lửng, hạt có nhiều đốm nâu, dẫn đến thất thu hoặc giảm năng suất nghiêm trọng.
- Ở thể nhẹ lá cứng, dày và có màu xanh đậm, gân lá bị phồng, mép lá có răng cưa. Đốt thân ngắn lại, thường đâm chồi và rễ bên trong bẹ lá, thân dày cứng. Ở các đốt trên, rễ mọc ngược bên trên ở bên trong bẹ lá. Chồi phụ mọc từ các đốt trên bị cong xoắn ở trong bẹ lúa.
- Ở thể nặng lá lúa ngắn, xoắn như mũi khoan, trên lá bệnh có nhiều vết đốm nâu. Lúa hoàn toàn không trỗ được.
Tác nhân gây hại bệnh lùn xoắn lá lúa
- Bệnh do virus Rice ragged stunt virus (RRSV) gây ra. Môi giới truyền bệnh là rầy nâu (Nilaparvata lugens), một cá thể rầy nâu mang virus gây bệnh chích hút trên cây lúa một vài giờ là khiến cho cây lúa bị bệnh.
- Do đó, thường hay thấy ở thời gian nào, ở một nơi nào có nhiều rầy nâu gây hại thì ở nơi đó xuất hiện bệnh lúa lùn xoắn lá.
Đặc điểm sinh học và sinh thái
- Triệu chứng bệnh xuất hiện khoảng 15 ngày sau khi nhiễm bệnh.
- Thời gian ủ bệnh: khoảng 10 ngày
- Bệnh lùn xoắn lá đều được truyền qua ấu trùng và thành trùng của rầy nâu. Không truyền qua trứng rầy.
- Thời gian lưu tồn bệnh lùn xoắn lá: 3 – 30 ngày .
Biện pháp phòng trừ bệnh lùn xoắn lá
- Vệ sinh đồng ruộng sạch sẽ, dọn sạch tàn dư và ký chủ trung gian của bệnh.
- Cày bừa, làm đất kỹ, vùi lấp tàn dư và nguồn bệnh
- Sử dụng giống lúa kháng bệnh, giống lúa cứng cây có khả năng chống chụi bệnh.
- Chăm sóc hợp lý tạo điều kiện cho cây lúa khoẻ tăng cường khả năng chống chụi bệnh.
- Thường xuyên theo dõi đồng ruộng, phát hiện các loại rầy là môi giới truyền bệnh, phòng trừ sớm, kịp thời bằng các loại thuốc Bassa 50EC, Trebon 20ND, Admire 50EC, Actara 25 WG...
